Rachel Kuipers, geboren met staar en nystagmus, deelt haar inspirerende verhaal over haar reis van slechtziendheid naar maatschappelijke blindheid en hoe ze een positieve wending aan haar leven heeft gegeven. Als ervaringsdeskundige bij Koninklijke Visio in Heerhugowaard helpt zij nu andere cliënten. Dat doet zij op vele manieren, maar een van de pijlers is haar enorme creativiteit. Met onder meer bijenwasschilderijen heeft zij een prachtige uitlaatklep gevonden die zij graag deelt met anderen.
“Ik wil een positieve boodschap overbrengen. Met mijn schilderijen vertel ik een verhaal: er is meer mogelijk dan je denkt.”
Wat bracht je terug naar Visio en hoe verliep jouw revalidatietraject?
“Ik ken Visio vanaf mijn jeugd. Ik volgde speciaal onderwijs bij Visio in Amsterdam en later in Huizen. Toen ik daarna ging studeren, eerst naar het mbo en vervolgens het hbo, wilde ik even afstand nemen van alles rondom slechtziendheid. En dat was dus inclusief Visio. In de loop der jaren kreeg ik steeds meer last van mijn slechtziendheid en ontwikkelde ik ook nog andere oogaandoeningen. In 2015 besefte ik dat het moeilijk zou worden om mijn talloze hobby's uit te oefenen. Na een operatie in 2017 hoorde ik dat ik bijna helemaal blind zou worden. Daarom begon ik een revalidatietraject bij Visio Heerhugowaard.”
Een luisterend oor en anderen helpen in hun proces
Wat betekent deze maatschappelijke blindheid voor jou en hoe ben je betrokken geraakt als ervaringsdeskundige bij Visio Heerhugowaard?
“Ik kan van een kleine afstand kleuren herkennen, maar verder niet veel. Het gebruiken van mijn zicht kost te veel energie. Sinds 2019 ben ik ervaringsdeskundige bij Visio Heerhugowaard. Ik probeer revalidanten perspectief te bieden. Daarnaast deel ik ervaringen en bied ik een luisterend oor. Herkenbaarheid en praktische vragen zijn daarbij erg belangrijk. Ik probeer revalidanten anders naar de situatie te laten kijken. Soms met een lach en soms met een traan.”
Kun je een voorbeeld geven van vragen of uitdagingen waar je anderen mee helpt?
“Zeker! Schaamte komt veel voor. Bijvoorbeeld over hoe je een gebakje eet op een verjaardag of hoe je de juiste bus neemt en hoe je dat nou doet, lopen met een stok. Velen mensen die ik spreek vinden het ook erg moeilijk om hulp te vragen. Naast het bieden van een luisterend oor, nemen we ambassadeurstaken op ons, zoals open dagen, beurzen en gastlessen op scholen.”
Ontspanning werd inspanning
Je vertelde al over je hobby's. Hoe heb je dat aangepast aan je visuele beperking?
“Voorheen waren mijn hobby's erg visueel. Denk aan kaarten maken en plaatjes knippen. Maar dat werd steeds moeilijker. Ontspanning werd inspanning. Toen ontdekte ik tijdens mijn revalidatietraject bij Visio schilderen met bijenwas. Bij het schilderen leg ik alles op een zelfde plaats en werk ik volgens vaste structuur. Mijn schilderijzer (hittebron) altijd rechts, op een vel (contrasterend) papier. Zo voorkom ik dat ik mij brandt. De was in een doos met vakken, elke kleur op nummer in een vast vak, zodat ik weet waar ik rood, of groen kan vinden.”
Het opent letterlijk en figuurlijk deuren
Wat wil je bereiken met je schilderijen?
“Ik wil een positieve boodschap overbrengen. Met mijn schilderijen vertel ik een verhaal: er is meer mogelijk dan je denkt. Als ik niet zo slechtziend was geweest, zou ik nooit bijenwasschilderijen hebben gemaakt of deze geweldige mensen hebben ontmoet. Het opent letterlijk en figuurlijk deuren en het raakt mensen. Het groeide uit tot een uit de hand gelopen hobby. Nu houd ik exposities van mijn bijenwasschilderijen en geef ik demo's. Dit heeft voor mij deuren geopend. Ook is het een uitlaatklep van mijn eigen ervaringen. Het is een laagdrempelige manier is om de gevolgen van mijn oogaandoeningen bespreekbaar te maken met anderen en bewustwording te creëren in mijn omgeving.”
Je hebt ook je oude hobby van kaarten maken nieuw leven ingeblazen. Kun je daar iets meer over vertellen?
“In de zomer is het te heet voor bijenwasschilderijen, dus begon ik weer met kaarten maken. Ik dacht dat het niet meer mogelijk was, maar dankzij mijn revalidatietraject weet ik nu dat er manieren zijn om het niet te inspannend te maken. Ik heb dit geleerd tijdens de CreaClub bij Visio Heerhugowaard. Bij andere hobby’s probeer ik materialen uit die werken voor mij. Bij armbandjes maken werkt dun garen niet voor mij, maar wel dun leerkoord. Zo blijkt maar: je kunt onbeperkt bezig blijven, zelfs met een visuele beperking. Het vergt wat aanpassingen en creativiteit, maar er zijn altijd mogelijkheden om je passies te blijven volgen en een positieve impact te hebben op anderen.”
Ervaringsdeskundige, iets voor u?
Hebt u tijdens uw revalidatietraject behoefte aan steun van een ervaringsdeskundige als aanvulling op het bestaande revalidatieaanbod? Of wilt u zelf ervaringsdeskundige worden? Neem contact op met een Visio Revalidatie & Advies-locatie bij u in de buurt. Ervaringsdeskundigen van Visio stellen zich geregeld voor op onze site. Lees hun persoonlijke verhalen en kom meer te weten over ervaringsdeskundigen op onze site.
Koninklijke Visio biedt door het hele land verschillende trainingen hoe u met verschillende zintuigen creatieve activiteiten kunt gaan doen. Informeer bij uw locatie naar de mogelijkheden.
