Visio Zicht op Toegankelijkheid (VZoT) is dé expert voor visuele toegankelijkheid. VZoT levert kennis en expertise aan de maatschappij als geheel en externe partijen in het bijzonder. Hun motto? Doe je het goed voor mensen met een visuele beperking dan doe je het goed voor iedereen. Met hun project "Van inclusieagenda naar prestatie" hoeven gemeenten het wiel niet twee keer uit te vinden als het gaat over een toegankelijke buitenruimte. De huidige maatschappij vraagt om een integraal en inclusief ontwerp. Zeker in een tijd waarin zelfstandigheid en eigen regie de boventoon voeren, wil iedereen zo lang mogelijk mobiel blijven. Het is een nieuwe taal die ontwerpers, ambtenaren, architecten, planologen en ontwikkelaars moeten leren. Bij die vertaling helpt VZoT graag. zoals ze dat ook succesvol hebben gedaan bij de gemeente Den Haag.
Op 10 januari 2023 was het zover: de nieuwe handreiking met uitgangspunten voor een toegankelijke Haagse buitenruimte voor mensen met en zonder functiebeperking, werd vastgesteld door burgemeester en wethouders. Het was het resultaat van een voortvarende samenwerking tussen de gemeente Den Haag, Stichting Voorall en Visio Zicht op Toegankelijkheid. De uitgangspunten worden nu verder uitgewerkt naar concrete ontwerprichtlijnen en opgenomen in het Handboek Openbare Ruimte van de gemeente.
Het was een samenwerking waarin we elkaar aanvulden en versterkten
Jeffrey de Jong is beleidsadviseur openbare ruimte bij de gemeente Den Haag; Margreet Roemeling is projectcoördinator bij Voorall, belangenorganisatie voor Hagenaars met een beperking. Jeffrey en Margreet zijn geen onbekenden van elkaar. Voorall is namelijk het adviesorgaan is voor de gemeente Den Haag op het gebied van gehandicaptenbeleid. Ze zijn de luis in de pels als het moet en een gedegen samenwerkingspartner als het kan. Ook bij het formuleren van uitgangspunten voor een toegankelijke Haagse buitenruimte wisten ze elkaar te vinden.
Jeffrey: “Volgens het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking, moet iedereen kunnen meedoen in de maatschappij. Om dit mogelijk te maken stellen gemeenten een lokale inclusieagenda op. De gemeente Den Haag vindt toegankelijkheid voor iedereen belangrijk en wil graag een voortrekkersrol vervullen.”
Beleid, belangen en kennis
Frouck de Boer, adviseur VZoT werkte ook mee aan de handreiking in Den Haag: “Het is slim om in een vroeg stadium gebruik te maken van de kennis van netwerkpartners als Visio Zicht op Toegankelijkheid. Wij noemen deze vorm van samenwerking tussen gemeenten, belangenorganisaties en expertisecentra, niet voor niets: ‘de gouden driehoek’. Wij hebben namelijk de technische kennis om een omgeving integraal toegankelijk te maken. Dan kun je denken aan zaken als contrastwaardes, materialisatie, tactiliteit, geleiding en verdichting. Je kunt ons zien als de vertalers van beleid en belangen naar de openbare ruimte. Ook hebben we de Stedelijke Ouderencommissie Den Haag, Dovenschap, Alzheimer Stichting Haaglanden en Vereniging Gehandicapten Nederland bevraagd voor input. Daarmee was de cirkel rond. Het was een fijne samenwerking waarbij Jeffrey als beleidsmedewerker het onderwerp goed kon inbedden binnen de gemeente zelf. Als kennispartner zijn we gezien en gehoord. Het is een manier van werken waar andere gemeenten een voorbeeld aan kunnen nemen.”
Gemeenten hebben de rol van belangenorganisaties inmiddels goed op het netvlies staan. Daarmee hebben ze een sleutel in handen om toegankelijkheid te ontsluiten. Kennispartner Visio Zicht op Toegankelijkheid helpt vervolgens de deur écht te openen
Jeffrey: “We zijn als gemeente begonnen om de doelgroepen te definiëren. Als dit duidelijk is, kun je keuzes onderbouwen. Per groep hebben we gekeken wat de wensen en behoeften van mensen zijn, waar de knelpunten liggen en hoe we deze naar uitgangspunten kunnen formuleren. We hebben fysieke en online sessies gehouden en iedere partij leverde vanuit haar eigen expertise teksten aan. Het eindresultaat is een handreiking die onveranderd is vastgesteld.”
Inhoudelijk en praktisch
Margreet: “In dit traject hebben wij als belangenorganisatie het bestaande Handboek Openbare Ruimte op detailniveau doorgespit. Deze bevindingen hebben we samengevat in een advies. Wij kennen de stad als geen ander en adviseren vanuit ervaringsdeskundigheid. Visio Zicht op Toegankelijkheid werkt landelijk en heeft veel inhoudelijke en theoretische kennis over mensen met een visuele beperking en vertaalt deze expertise goed naar de praktijk. In die zin vullen we elkaar aan.”
Wethouder Anne Mulder: ‘‘Ik ben ontzettend blij met deze handreiking. In Den Haag vinden we het belangrijk dat iedereen mee kan doen en zich welkom voelt: jong of oud, met of zonder beperking. Het is ook mooi dat we deze handreiking konden maken met verschillende partners. Samen maken we onze stad nog toegankelijker.’’