Joost Rigter (40) heeft retinitis pigmentosa en ziet minder dan twee procent. Hij geeft workshops over acceptatie en het omgaan met een persoonlijke beperking. Daarnaast heeft hij 2,5 jaar geleden The Chairmen at Work opgericht. “Ik heb er zelf lang over gedaan om mijn oogziekte te accepteren”, vertelt Rigter. “Nu werk ik zestig tot zeventig uur per week als zelfstandig ondernemer. Inmiddels focus ik me niet meer op wat ik nog wel of niet zie. Ik richt me op welk werk ik nog wel kan doen en waar ik plezier in heb.”
Hoe doe je dat?
"Dat is uiteindelijk een kwestie van acceptatie. Dat proces begint bij jezelf. Ik heb er zelf ook lang over gedaan om mijn oogziekte te accepteren. Op mijn 26e hoorde ik dat ik retinitis pigmentosa (RP) had. Ik weet dat er nog niets is om RP te stoppen of het zicht te verbeteren. Op mijn 28e ging ik naar een revalidatiecentrum, maar dat was voor mijn gevoel nog te vroeg. Op mijn 34e ben ik naar Visio Het Loo Erf gegaan. Dat was het juiste moment voor mij en toen heb ik mijn visuele beperking omarmd."
"Vergeleken met nu zag ik op mijn 26e nog best goed eigenlijk. Ik kan me voorstellen dat als je ineens blind wordt door een ongeluk, dat je jouw beperking dan wel sneller moet accepteren. Mijn advies is om niet te streng voor je zelf te zijn, want acceptatie heeft tijd nodig. Zet daarom kleine stapjes vooruit in dat proces. Daarna kun je verder."
Maar dan heb je niet gelijk een baan.
"Dat klopt. Voor mijn revalidatie had ik een baan in de horeca en bij de Bart de Graaff Foundation. Daar werd ik steeds geconfronteerd met mijn ogen. Ik ging steeds minder zien. Ik kwam in de WAO terecht en van daaruit ben ik op zoek gegaan. Mind Work Productions vroeg me bij hen op het kantoor te zitten, samen met mijn laptop met Supernova-screenreader. Randstad klopte aan met de vraag een workshop te geven met een andere kijk op de crisis. Dat sloeg aan. Daarna ben ik mijn eigen workshop gaan ontwikkelen. Daarover is de documentaire “Geluk in uitvoering” gemaakt."
"Inmiddels heb ik bijna vijf jaar mijn eigen bedrijf Joost Rigter en geef ik workshops aan 15.000 mensen per jaar. Ook ben ik al 2,5 jaar bezig met The Chairmen at Work. Mijn kracht ligt in het creatief zijn, iets bedenken. Daar moet je altijd vanuit gaan."
"Ik vind het persoonlijk heel belangrijk om zelfstandig te zijn. Iedereen heeft een bepaalde mate van afhankelijkheid, ook als je geen visuele beperking hebt. Zo heb ik tien hele goede masseurs die werken voor The Chairmen at Work. Ik kan niet zonder hun samenwerking. Wel vind ik het belangrijk voor mijn eigenwaarde om zelfvoorzienend te zien. Dat is lastig. Het is mij ook niet gelukt in loondienst."
"Belangrijke dingen die ik heb geleerd over contact met collega's:
- Blijf communiceren over wie je bent en wat je voelt. Dan komt niemand voor verrassingen te staan. We zeggen te veel niet, waardoor we soms op onze tenen moeten lopen. Het liefst wil je blijven werken en niemand tot last zijn.
- Zeg ook wat je blij maakt. Door je uit te spreken over wat je voelt, krijg je meer energie en ga je beter presteren.
- Leg uit waarom je het anders doet, maar dat deze andere manier wél tot hetzelfde eindresultaat leidt. Je kunt niet zeggen: ik ben slechtziend, dus ik doe het slechter."
En wat als je nu nergens wordt aangenomen?
"Ik zou nooit in eerste instantie geld vragen. Met hulp van een uitkering kun je vaak voorzien in de eerste levensbehoeften. Dat geeft de werkgever rust, hij kan flexibeler zijn. Vraag je baas wel om een evaluatie achteraf. Dat kan een opstapje zijn naar een betaalde baan als hij tevreden is."
Hoe zorg jij voldoende energie hebt om te zorgen voor een goede balans tussen werk en privé?
"Als eigen baas heb ik de mazzel dat ik dingen nog kan uitbesteden. De financiële administratie doet bijvoorbeeld iemand voor mij. Naast werken is het ook belangrijk om privé plezier te hebben en daar nog wel energie voor te hebben. Ik werk soms nog te veel. Mijn doel voor 2015 is om nog wat vaker dingen los te laten. Daarnaast zal het iedereen helpen een lijstje met prioriteiten te maken voor een werkdag. Dat geeft veel rust."
Hoe ervaar jij de digitalisering van veel werkzaamheden?
"Ik ben geen computerheld, maar wil bepaalde dingen wel goed kunnen doen, zoals mails versturen en gebruik van mijn telefoon en MacBook in combinatie met voorleesfunctie en vergroting. Met die hulpmiddelen kan ik al heel veel communiceren en beter mijn werk doen."
Wat zou jij nog willen meegeven aan mensen met visuele beperking op het gebied van werk?
"We mogen met zijn allen een voorbeeld zijn voor de maatschappij. Ik hoop dat slechtzienden en blinden de stap proberen te zetten naar een baan zonder uitkering. Natuurlijk is het wel belangrijk zekerheid voor jezelf te creëren. Gelukkig zie ik steeds meer jongeren die al werken of met een visuele beperking of lessen volgen in het regulier onderwijs. Het gaat de goede kant op. Het is mijn droom dat alle slechtzienden en blinden hun talenten laten zien."
Oproep voor bedrijven: bekijk de mogelijkheden voor een samenwerking van jouw bedrijf met The Chairmen at Work. Neem contact op met Joost Rigter via joost@thechairmenatwork.com.
Reacties