"Zij heeft ervan genoten, maar ik niet minder"
Hoe ontdek ik wat de mogelijkheden en beperkingen zijn in het kijkgedrag van mijn cliënt? Veel begeleiders hebben dit soort vragen in de ondersteuning van cliënten met een visuele beperking. Daarom biedt Koninklijke Visio zorginstellingen voor mensen met een verstandelijke beperking de observatiemethode ZieZo aan.
Een interview met begeleider Bernie Euwals van kinderdienstencentrum Twinkeling in Horst over de ervaringen met ZieZo bij cliënt Imke. Door Anke Gielis, revalidatietherapeut Koninklijke Visio
Bernie, waarom ben je bij Imke aan de slag gegaan met deze Visio-methode?
“Tijdens de onderzoeken van Visio bij Imke bleek er bij ons in de begeleiding behoefte te bestaan om in kaart te brengen wat Imke eigenlijk ziet en hoe we Imke beter konden ondersteunen om het kijkgedrag meer uit te lokken.”
Advies over begeleiding van Imke
Hoe ging het werken met ZieZo en wat vroeg het aan voorbereiding?
“Anke en ik hebben Imke viermaal geobserveerd aan de hand van de ZieZo-methode. Van tevoren heb ik alle benodigde materialen gezocht en gekocht. Ook heb ik mezelf qua tijd ruim ingepland en heb ik collega’s gevraagd Imke niet te storen. Anke gaf elke keer een duidelijke instructie over hoe het materiaal aangeboden moet worden. Ik heb ouders gevraagd te noteren wat ze thuis na afloop van een sessie aan Imke merkten. De observaties tijdens ZieZo werden op video vastgelegd, waar Visio na analyse conclusies uit kon trekken. Daar rolde een advies uit voor de begeleiding van Imke."
Wat was er tijdens de afname te merken bij Imke?
“De reacties van Imke waren wisselend per keer, ze hield het de ene keer langer vol dan de andere keer. Soms was het te vermoeiend voor haar. Lichamelijk ongemak zat ook een keer in de weg, waardoor we besloten om vroegtijdig de sessie te beëindigen.”
Meerwaarde van de ZieZo-methode
Hoe vond jij het om met ZieZo aan de slag te gaan?
“Ik vond het erg interessant en leuk om dit zo te mogen doen. Ik kende de methode niet, maar Anke legde alles duidelijk uit en stelde mij op mijn gemak. Dit kwam de sfeer ten goede, waardoor Imke zich ook op haar gemak voelde.”
Wat is volgens jou de meerwaarde van ZieZo?
“De meerwaarde zit met name in de bewustwording; we begrijpen als begeleiders nu beter hoe we het kijkgedrag kunnen stimuleren door sterke visuele prikkels aan te bieden. In de waan van de dag mis ik soms die signalen.”
ZieZo-methode in de praktijk
Hoe zijn de bevindingen van ZieZo verwerkt en wat konden jullie met deze vertaalslag naar de praktijk?
“Alle collega’s zijn op de hoogte gehouden van het proces en hebben de evaluatie van ZieZo gelezen. Ik heb nu een bak gemaakt voor de visus-activiteit bij Imke met daarin deze evaluatie, tezamen met haar Visio-paspoort. In dit paspoort staat hoe Imke het kijken inzet en hoe je haar hierin het beste kunt begeleiden. Als ik een visus-activiteit doe, kijken collega’s weleens mee en daarna kunnen ze er zelf mee aan de slag. We proberen in dagelijkse situaties ook dingen te bedenken zoals passend spelmateriaal kiezen, op de plek in de ruimte letten voor Imke, haar een beker in een felle kleur aanbieden tijdens drinkmomenten enzovoorts.”
Hoe zijn ouders hierin betrokken?
“De ouders van Imke zijn uitgebreid geïnformeerd door Anke en tussendoor op de hoogte gehouden door mij. Er wordt gerapporteerd op dit doel en ouders kunnen thuis meelezen in ons cliëntendossier.”
Hoe hebben jullie ervoor gezorgd dat de uitkomsten van ZieZo worden toegepast in de dagelijkse ondersteuning van Imke? Merk je verschil bij Imke?
“We merken dat vaak de tijd of drukte van personeel een belemmerende factor is, waardoor er niet dagelijks een visus-activiteit geboden wordt aan Imke. Maar ik merk ook dat wanneer je het maar een paar minuten doet, de activiteit al veel meerwaarde heeft. Imke lijkt er snel van te ontspannen en daarnaast maakt het haar meestal alert. Het is een superactiviteit voor haar, maar ook voor ons als begeleiders.”
Vertel eens meer over het laten terugkomen in de kindbespreking van Imke
“Ik heb daar aangegeven dat het zeer zinvol was om met ZieZo te werken. Dat we er als begeleiders veel aan gehad hebben en dat ook andere kinderen hier hun voordeel mee kunnen doen.”
Zijn er nog aandachtspunten?
“Er moet tijd voor zijn, je moet als organisatie ervoor zorgen dat je een enthousiaste en vertrouwde begeleider erbij betrekt, die de samenwerking met Visio aan wil gaan en er het belang van inziet.”
Zou je de ZieZo-methode aanraden?
“Zeker, ik ben duidelijk enthousiast hierover. Ik heb er veel uitgehaald wat ik mee kan nemen voor de toekomst, dat vond ik verassend. De samenwerking en coaching van Anke was prettig, mijn complimenten. Imke geniet, maar ik niet minder.”
Reacties