Onderzoek naar Cerebraal Visuele Stoornissen (CVI) bij vroeg geboren kinderen
Bij een visuele beperking als gevolg van hersenaandoeningen of –beschadigingen wordt gesproken van een Cerebraal Visuele Stoornis (CVI). Vroeg geboren kinderen hebben een hoger risico een CVI te ontwikkelen. Soms worden deze kinderen echter pas halverwege de basisschoolleeftijd doorverwezen voor revalidatie. Neuropsycholoog Christiaan Geldof onderzocht voor het AMC en de Vrije Universiteit Amsterdam hoe vaak CVI bij te vroeg geboren kinderen voorkomt en wat de gevolgen zijn. Hij onderzocht visuele stoornissen als gevolg van problemen in de hersenontwikkeling (CVI) bij kinderen die meer dan twee maanden te vroeg geboren zijn. Uit zijn onderzoek blijkt dat CVI vaker voorkomt bij ernstig vroeggeboren kinderen dan bij op tijd geboren kinderen.
Reguliere oogtesten niet voldoende
Geldof stelde CVI vast via een gestandaardiseerde procedure, die op een paar punten verschilt van de praktische manier waarop binnen de huidige zorgpraktijk over CVI wordt gesproken. Bij ongeveer een kwart van de ernstig vroeggeborenen vond hij cerebraal visuele stoornissen, die niet allemaal onderkend worden bij reguliere oogtesten. In deze groep zaten kinderen die vlak na de geboorte medische complicaties doormaakten zoals infecties en die langdurig beademd moesten worden. Geldof: “Het is bekend dat deze complicaties schadelijk zijn voor de hersenontwikkeling en daardoor ook voor de ontwikkeling van de visuele baansystemen in de hersenen. Verder hadden deze kinderen ook vaker moeite om te redeneren met plaatjes en hadden meer gedrags- en sociale problemen dan de ernstig vroeggeboren kinderen zonder visuele stoornissen. De visuele problemen waren echter overwegend mild van aard, hadden geen visuele revalidatie nodig en waren nauwelijks van invloed op de bewegingsproblemen van ernstig vroeggeboren kinderen.”
Uitgebreider visueel onderzoek nodig in nazorg
Geldof adviseert om na een ernstige vroeggeboorte met medische complicaties uitgebreider visueel onderzoek te doen in de nazorg. Daarbij is het noodzakelijk om nauwkeurig onderscheid te maken tussen visuele stoornissen en andere ontwikkelingsproblemen om de juiste behandeling te kiezen. Dit geldt ook voor de diagnostiek van CVI binnen de revalidatie van Visio. Zijn onderzoek draagt bij aan het verbeteren van de revalidatie van te vroeg geboren kinderen in het algemeen en van kinderen met CVI in het bijzonder.
Nieuwe inzichten en handvatten
In de wetenschappelijke literatuur is nog weinig bekend over het stellen van de diagnose CVI. Wel is bekend dat bij vroeg geboren kinderen afwijkingen in de hersenontwikkeling kunnen optreden.
Door te achterhalen hoe visuele functies bij vroeg geboren kinderen ontwikkeld zijn, biedt dit onderzoek nieuwe inzichten in de aard van CVI. Dit levert aanknopingspunten op om effectieve behandelprogramma’s te ontwikkelen.
De resultaten van het onderzoek bieden handvatten om nauwkeuriger onderscheid te kunnen maken tussen kinderen met CVI en kinderen met andere ontwikkelingsproblemen. De kennis die in dit onderzoek is opgedaan helpt Visio bij de diagnose en behandeling van kinderen met CVI.
Wetenschappelijke publicaties
Geldof, C. J. A., van Hus, J. W. P., Jeukens-Visser, M., Nollet, F., Kok, J. H., Oosterlaan, J., & Van Wassenaer-Leemhuis, A. G. (under review). Deficits in attention and visual functioning associated with motor performance of very preterm/very low birth weight children.
Geldof, C. J. A., Van Wassenaer-Leemhuis, A. G., Dik, M., Kok, J. H., & Oosterlaan, J. (2015). A functional approach to cerebral visual impairments in very preterm/very low birth weight children. Pediatric Research. Advance online publication, doi:10.1038/pr.2015.83
Geldof, C. J. A., Oosterlaan, J., De Vries, M., Kok, J. H., & Van Wassenaer, A. G. (2014). Visual sensory and perceptive functioning in five-year-old very preterm/very low birth weight children. Developmental Medicine & Child Neurology, 56, 862-868.
Geldof, C. J. A., De Kieviet, J. F., Dik, M., Kok, J. H., Van Wassenaer-Leemhuis, A. G., & Oosterlaan, J. (2013). Visual search and attention in five-year-old very preterm/very low birth weight children. Early Human Development, 89, 983-988
Geldof, Christiaan J.A., Jorrit F. de Kieviet, Marjolein Dik … et al. (2013) Visual search and attention in five-year-old very preterm/very low birth weight children. Early Human Development 89 (2013) 12 Dec., pp. 983-988
Geldof, C.J.A., van Wassenaer, A.G., de Kieviet, J.F., Kok J.H., & Oosterlaan, J. (2012). Visual perception and visual-motor integration in very preterm and/or very low birth weight children: a meta-analysis. Research in Developmental Disabilities, 33; 726-736
Geldof, C.J.A.; Dik, M.; Vries, M.J. de. Prematuriteit en cerebral visual impairment. Tijdschrift voor Kindergeneeskunde, 76 (5) 2008: 234-237
Geldof, C.J.A.; Dik, M.; Vries, M.J. de. Prevalence and early detection of CVI in children born prematurely. Perception ECVP Abstract Supplement, 37 2008: 17
Looptijd: juni 2009 - oktober 2015
Status: afgerond
Onderzoekers: Drs. Christiaan Geldof i.s.m. prof. J.H. Kok en dr. A.G. van Wassenaar (EKZ/AMC) en prof. J. Oosterlaan (VU)
Financiering: Stichting NOVUM (medio 2009 - medio 2013), Visio in Noordwest-Nederland