Vijf alternatieven voor WhatsApp
Geplaatst op 6 juni 2024Rudó de Goede en Christian Toeter, Koninklijke Visio
In dit artikel belichten we een aantal populaire sociale applicaties voor mobiele telefoons en tablets. Hierbij richten we ons voornamelijk op wat voor velen de belangrijkste functie is: het versturen van berichten. We bespreken hoe toegankelijk deze apps zijn voor blinde en slechtziende gebruikers, en in hoeverre ze als alternatief voor WhatsApp kunnen dienen. Daarnaast gaan we in op privacy en veiligheid bij het versturen van berichten.
De besproken apps zijn gratis chatdiensten die vrijwel allemaal beschikbaar zijn op zowel iOS als Android. Ook WhatsApp zelf nemen we onder de loep, zodat je een goede vergelijking kunt maken.
We kunnen alvast verklappen dat er, technisch gezien, in de praktijk toegankelijke alternatieven zijn. Of je dan ook iedereen kunt bereiken? ..…. lees verder.
1. WhatsApp
Wat is WhatsApp?
WhatsApp Messenger is een gratis berichten-app voor iPhone en Android smartphones. Je kunt WhatsApp gebruiken voor het versturen en ontvangen van tekstberichten, foto’s, video’s, documenten, gesproken berichten. Daarnaast kun je ermee bellen en videobellen. Dit alles kan in een één op één gesprek maar ook in zogenaamde WhatsAppgroepen (tot wel 1024 deelnemers). Het is op dit moment de en meest gebruikte berichtenapplicatie in Nederland. De overige beschreven applicaties in dit artikel hebben een minder grote populariteit, de kans dat je bekenden treft op WhatsApp is dus waarschijnlijker dan bij deze alternatieven. Ook onder slechtziende en blinde mensen is WhatsApp populair.
Net als bij de alternatieven gebruikt WhatsApp de internetverbinding van je telefoon om berichten uit te wisselen en om te bellen of te videobellen met anderen. De app heeft je telefoonnummer en contactenlijst nodig om te kunnen werken.
Vanaf 2021 deelt WhatsApp ook je gegevens met het moederbedrijf Facebook. Denk hierbij aan je telefoonnummer of informatie over hoe vaak je WhatsApp gebruikt. De berichten zelf (tekst, foto’s, video’s en dergelijke) zijn versleuteld en worden volgens Facebook niet uitgelezen.
WhatsApp is overigens ook beschikbaar via een webversie. Je kunt hiermee WhatsApp koppelen aan bijvoorbeeld je computer of tablet met daarbij het gemak van een groot scherm en toetsenbord. WhatsApp Web: web.whatsapp.com.
Toegankelijkheid WhatsApp
De WhatsApp app op je smartphone is goed toegankelijk voor slechtziende en blinde mensen die TalkBack (Android) of VoiceOver (iOS) gebruiken. Belangrijke items op het scherm worden volledig voorgelezen door deze schermlezers. Het is mogelijk om Siri en Google Assistent te vragen om je berichten voor te lezen, of een bericht te versturen. Ook kun je audioberichten sturen als je liever niet wil typen of bijvoorbeeld je bericht persoonlijker wilt maken. Een audiobericht wordt ook wel spraakbericht genoemd.
WhatsApp is te gebruiken in donkere modus. Ook kun je zelf een achtergrond bij je chats kiezen of zelf maken om de leesbaarheid te verbeteren.
Tip: WhatsApp leren (podcast)
Wil je WhatsApp leren met VoiceOver? Op het Visio Kennisportaal vind je een podcast serie waarmee je stap voor stap WhatsApp met (of zonder) VoiceOver kunt leren. De teksten van de podcast zijn ook uitgeschreven.
Ga naar de podcasts WhatsApp leren
Ga naar de tekstversie van de podcasts WhatsApp leren
Download Whatsapp
Download WhatsApp voor Android
Voor dit artikel gebruikten we WhatsApp versie 2.23.
En dan gaan we nu naar de alternatieven:
2. Berichten app (Apple)
Wat is de Berichten app?
De berichten app voor iOS is ontwikkeld door Apple om hun gebruikers een gratis alternatief voor sms te bieden. Met deze app stuur je zogeheten iMessages: tekst of audioberichten, foto's of video's. Daarnaast is het onder andere ook mogelijk om jouw locatie te versturen. Dit doe je niet via het telefoonnetwerk maar via wifi of een mobiel datanetwerk naar een ander Apple apparaat. Dit kan een iPhone, iPad, iPod Touch en zelfs een Mac zijn. Deze berichten zijn altijd gecodeerd en worden weergegeven in tekstballonnen, zoals je dat van een sms bericht gewend bent.
De Berichten app heeft hiervoor geen telefoonnummer nodig maar herkent je contactpersonen aan bijvoorbeeld het e-mailadres. Ook kun je op eenvoudige wijze berichten versturen naar een groep van maximaal 25 mensen.
In tegensteling tot de andere apps is iMessage niet uitgerust met een beeldbel functie. Hiervoor kun je FaceTime gebruiken, die net als iMessage standaard op je apparaat geinstalleerd staat. Vanuit iMessage kun je dan FaceTime vanuit de contactpersoon info in de chat starten.
Is het dan niet mogelijk om met de Berichten app een “gewone” sms te sturen naar iemand die geen Apple toestel heeft? Jawel hoor, maar in dat geval heeft de app wel je telefoonnummer nodig. Je stuurt dan een reguliere sms via je telefoonnetwerk. Bij het opstellen van een bericht kun je achter het ‘aan’ veld de contactpersoon invoeren als deze in de contacten app staat of zelf een telefoonnummer invoeren (iOS17).
De Berichten app is niet beschikbaar voor Android gebruikers.
Toegankelijkheid Berichten app
Zoals je van Apple mag verwachten is de Berichten app geheel toegankelijk met VoiceOver. iMessage ondersteunt het versturen van audioberichten.
De app is te gebruiken in donkere modus.
Tip: iMessage leren
Op het Visio Kennisportaal vind je verschillende instructies over het gebruik van iMessage met VoiceOver.
Ga naar de zelfstudie iPhone leren 4 - Berichten
Voor dit artikel gebruikten we iMessage onder iOS 17.4.
3. Signal
Wat is Signal?
Signal is een gratis app waarmee je, net als bij WhatsApp berichten kunt verzenden en audio- of videogesprekken kunt voeren met één of meerdere personen (maximale groepsgrootte van 40).
Signal heeft geen commercieel oogmerk en heeft veiligheid en privacy hoog in het vaandel staan. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Facebook slaat Signal je contactenlijst niet op en worden de gegevens waarin staat met wie je gesprekken hebt gevoerd niet bewaard. Ook is de app voorzien van geavanceerde privacybescherming. Zo wordt je data of gebruikersinformatie niet gedeeld of verkocht, en wordt je telefoonnummer niet gekoppeld aan je persoonlijke gegevens. In de nieuwste Signal-versie is je telefoonnummer voor niemand meer zichtbaar, tenzij ze het hebben opgeslagen in de contacten van hun telefoon. Dit kun je wijzigen in Instellingen. Heb je Signal eenmaal aan je telefoon gekoppeld, dan kun je de app ook gebruiken op je iPad of tablet.
Signal is zogenaamde Open Source programmatuur wat inhoudt dat de programmeercode van de app openbaar beschikbaar is en dus door iedereen die dat wil (en kan) gecontroleerd kan worden op veiligheid. Deze transparantie bevordert de veiligheid en betrouwbaarheid.
Toegankelijkheid Signal
Signal is goed toegankelijk voor blinde en slechtziende gebruikers (getest op iOS 17.4 en Android 13). De belangrijkste items op het scherm worden goed voorgelezen door VoiceOver en Talkback, tekst en onderdelen staan in het Nederlands. De schermen met basisfuncties chatten, audio- en videobellen en het onderdeel verhalen zijn eenvoudig van opzet en makkelijk te vinden. Ook kun je audioberichten versturen als je liever niet wil typen.
Signal ondersteunt ook de donkere modus en je kunt in de app een licht of donker kleurthema kiezen. Ook kun je zelf een gespreksachtergrond kiezen met een afbeelding naar keuze.
Voor dit artikel gebruikten we versie 7.3.0.12 (iOS) en versie 15.1 (Android).
Download Signal
4. Telegram
Wat is Telegram?
Telegram is net als WhatsApp een gratis dienst waarmee je kunt chatten en audio- en videogesprekken kunt voeren. Telegram kent daarnaast een aantal beveiligingsfuncties. Denk hierbij aan een pincode om de app te starten of het automatisch laten verwijderen van je berichten na een zelf in te stellen periode. Je kunt zelfs je hele account automatisch laten verwijderen na een periode van inactiviteit.
Telegram is makkelijk, snel, veilig en kan gesynchroniseerd worden met al je apparaten. Telegram heeft grofweg vijf maal minder WhatsApp gebruikers maar wereldwijd zijn dat er toch nog meer dan 500 miljoen. In tegenstelling tot WhatsApp geeft Telegram je de mogelijkheid tot het vormen van grote chatgroepen tot maximaal tweehonderdduizend gebruikers.
Om Telegram te gebruiken heb je een telefoonnummer nodig, dit kun je echter afschermen zodat een andere gebruiker je nummer niet kan achterhalen. Houd er wel rekening mee dat in tegenstelling tot WhatsApp niet al je berichten versleuteld verstuurd worden. Je kunt dus niet zomaar concluderen dat Telegram veiliger is dan WhatsApp.
Telegram is beschikbaar voor iOS en Android. Je kunt Telegram naast je telefoon ook op je iPad of tablet installeren.
Toegankelijkheid Telegram
Telegram is goed te gebruiken met VoiceOver en Talkback. Na installatie van de app staat de taal standaard op Engels, dit kan worden aangepast binnen het instellingen menu wat toegankelijk is. Recentelijk zijn er aanpassingen gedaan die het gebruikersgemak verbeteren. Een enkele keer wordt een onderdeel niet goed of niet volledig uitgesproken. Dit kan opgelost worden door het onderdeel te labelen. Met Telegram kun je ook audioberichten versturen.
Telegram kun je gebruiken in donkere modus. Daarnaast zijn er een behoorlijk aantal mogelijkheden om de leesbaarheid te verbeteren zoals het instellen van grote emoji iconen, aanpassen van tekstgrootte, achtergrond wijzigen, of het maken van een geheel eigen thema.
Download Telegram
Download Telegram voor Android
Voor dit artikel gebruikten we Telegram versie 10.10 (iOS) en versie 10.10.1 (Android).
5. Messenger
Messenger van Facebook is een aanvulling op de Facebook app die gratis (groeps)chats, video- en spraakgesprekken biedt.
Wil je Messenger gebruiken dan heb je de Facebook app niet nodig. Wel heb je voor Messenger een Facebook account nodig die je eenmalig kunt aanmaken. Desgewenst kan dit ook in de Facebook app of website. Een telefoonnummer is hierbij niet verplicht, je kunt hiervoor ook je mailadres gebruiken. Had je al Facebook, dan haalt Messenger je contacten uit je Facebook account.
Wat privacy betreft: Messenger is onderdeel van Facebook en deelt dus de welbekende reputatie van dit bedrijf ten aanzien van je data en gebruiksgegevens.
De Messenger app is beschikbaar voor Android en iOS en werkt zowel op telefoon als tablet. De koppeling vanuit Facebook kan voor gebruikers handig zijn, als je het gebruik van Facebook al onder de knie hebt is de stap naar Messenger wellicht wat eenvoudiger.
Toegankelijkheid Messenger
Messenger is toegankelijk met VoiceOver en Talkback, en is te gebruiken in donkere modus. Terwijl de twee hoofdfuncties, chats en mensen, eenvoudig van opzet zijn kunnen overige opties echter moeilijk te vinden zijn. Daarnaast zijn ze regelmatig aan verandering onderhevig.
Met Messenger kun je audioberichten versturen als je liever niet wil typen.
Download Messenger
Download Messenger voor Android
Voor dit artkel gebruikten we Messenger versie 452.0 (iOS en Android).
6. Discord
Wat is Discord?
Discord is een gratis applicatie bedoeld om online in een (grote) groep te communiceren. De app komt oorspronkelijk uit de gamingwereld maar wordt inmiddels bij elk interessegebied gebruikt. Je kunt in de app chatten via tekstberichten maar ook via audio- of videogesprekken. Net als bij Telegram kun je chatten in grote groepen met duizenden gebruikers (mits er een server is aangemaakt), maar ook een op een chats zijn mogelijk.
Discord is oorspronkelijk gemaakt om naast bijvoorbeeld het spelen van een spel een groepschat over dit spel te voeren. Discord kent kanalen met subgroepen over bepaalde onderwerpen die je ook zelf kunt aanmaken. Vaak kom je via een uitnodiging of een gedeelde link in zo’n kanaal in een groep. Gamers gebruiken dan de Discord chat als aanvulling op een andere activiteit, maar de app wordt inmiddels ook op andere manieren gebruikt.
Om Discord te gebruiken heb je geen telefoonnummer nodig, wel moet je een account aanmaken.
Discord is beschikbaar voor iOS en Android. Daarnaast is er ook een webversie.
Toegankelijkheid Discord
De toegankelijkheid van de Discord app wordt als wisselend ervaren door blinde en slechtziende gebruikers. De belangrijkste labels worden wel goed voorgelezen door VoiceOver en Talkback. Maar omdat de app veel functionaliteiten kent kan het wel even zoeken zijn om in de app bepaalde functies te vinden of om de structuur te doorgronden. Ook is de app vertaald vanuit het Engels wat een uitdaging kan zijn om te begrijpen wat een bepaalde functie of knop nu eigenlijk inhoudt.
Discord is te gebruiken in donkere modus. Ook vind je in de app toegankelijkheidopties waarbij het uitschakelen van emoticons de meest in het oog springende is.
Download
Voor dit artikel gebruikten we Discord versie 159 (iOS) en versie 159 (Android).
Tot slot, een alternatief voor WhatsApp?
Wil je alleen tekst of audioberichten sturen dan zou Apple’s eenvoudige Berichten app al een goed alternatief kunnen zijn. Wil je daarnaast ook beeldbellen dan is de app makkelijk te combineren met FaceTime. Een mogelijk nadeel is dat de Berichten app alleen voorbehouden is aan Apple gebruikers. Al je contacten zullen dus Apple apparatuur moeten hebben wil je met ze kunnen chatten.
De andere apps bieden technisch gezien hetzelfde (of meer) dan WhatsApp en werken zowel onder iOS als Android.
Hecht je veel waarde aan privacy en veiligheid, dan lijkt Signal de beste optie.
Toch kan het in de praktijk lastig zijn als je zou willen overstappen, eenvoudigweg omdat WhatsApp zo populair is. Het is dan lastig om de mensen te
vinden die je wil bereiken. Ditzelfde geldt ook voor de andere apps. Messenger van Facebook komt qua gebruikersaantallen weliswaar in de buurt van WhatsApp, maar is als app (onderdeel van Facebook) geen logische keuze als je WhatsApp om privacyredenen zou willen verlaten. Telegram is ook een redelijk grote partij, maar qua toegankelijkheid blijkt deze app niet de beste keus als je afhankelijk bent van een schermlezer.
En ja, ook al zijn er dus goede alternatieven, zoals gezegd ben je sterk afhankelijk van de tegenpartij, je chatpartner, en welke apps deze persoon wil gebruiken. Daarom zou het zomaar kunnen dat je in de praktijk meerdere apps naast elkaar kan gebruiken. Veel plezier met chatten!
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen