Virtual Reality (VR) opent nieuwe deuren voor mensen met een visuele beperking én voor hun omgeving. Wat als je je naasten écht kunt laten ervaren hoe het is om slechtziend of blind te zijn? En hoe kunnen zorgprofessionals VR inzetten om begeleiding en training effectiever te maken? Koninklijke Visio onderzoekt deze mogelijkheden volop en ontwikkelt innovatieve toepassingen om het dagelijks leven van cliënten te verbeteren.
Oogaandoening ervaren
Als je slechtziend of blind bent, is het heel lastig om aan je omgeving uit te leggen wat je wel of niet ziet, en welke impact dit heeft op je dagelijkse leven. Met VR kun je je naasten dit echt laten ervaren. Zo zijn er VR ervaringsbrillen op de markt, waar je je smartphone in kunt schuiven. Via een speciale app die je oogaandoening simuleert, kun je anderen door de camera van je telefoon om zich heen laten kijken. Zij zien nu wat jij normaal ook ziet, en niet ziet. Dat geeft vaak veel extra inzicht en begrip.
Dit soort apps zijn al beschikbaar, zoals de VR app van Tengo Baja Vision. Deze app bevat de meest voorkomende oogaandoeningen, maar is niet volledig. Bovendien is de app Engelstalig. Vandaar dat Visio momenteel bezig is met de ontwikkeling van een eigen app. Deze ervaringsapp biedt de mogelijkheid nieuwe aandoeningen toe te voegen. Via de app kijken we letterlijk door de ogen van verschillende personen naar de uitdagingen die zij ervaren. Denk aan een slechtziende leerling in de klas, die moeite heeft met het herkennen van gezichten van medeleerlingen en het lezen van de informatie op het bord. Zo kunnen we nog beter ervaren tegen welke problemen mensen aanlopen. Naar verwachting is deze app eind 2025 beschikbaar.
Visio heeft deze VR ervaringsbrillen op alle Revalidatie & advies-locaties beschikbaar, dus geïnteresseerden kunnen deze al uitproberen om zo bepaalde oogaandoeningen te ervaren. Daarnaast is de app ook zonder VR-bril te gebruiken; in dat geval is de beleving beperkt tot het kijken door de camera van je smartphone.
Specialistische VR-brillen voor een nog realistischer beeld
Er zijn ook specialistische VR-brillen op de markt waarin complete omgevingen worden gesimuleerd. Met zo’n bril kun je een specifieke oogaandoening heel goed simuleren, en is het ook mogelijk om virtueel een training te volgen. Denk aan een mobiliteitstraining om te leren stoklopen of fietsen met beperkt zicht. Hierbij kun je zelf de omgevingsfactoren instellen - een rustige of een drukke straat, het aantal banen dat de straat heeft, een kruispunt et cetera. Cursisten kunnen de training volgen waar en wanneer zij willen. Begeleiders kunnen de oogbewegingen van de cursist bovendien goed volgen. Hierdoor is het eenvoudiger om bepaalde kijkstrategieën aan te leren.
Visio onderzoekt hoe fysieke onderzoeken en trainingen kunnen worden omgezet naar VR. Dit doen wij bijvoorbeeld vanuit het "VR4evr" project, uit te spreken als VR for ever". Dit onderzoek, waaraan Koninklijke Visio en de Visio Foundation bijdragen, is erop gericht om met VR nog betere trainingen voor thuis te ontwikkelen.
Kansen
De inzet van VR bij visuele beperkingen biedt veelbelovende kansen. VR biedt laagdrempelige mogelijkheden om visuele aandoeningen en vooral de impact ervan te ervaren. Trainingen in VR zijn interessant omdat je de kwaliteit van trainingen hiermee kunt verhogen, je ze overal kunt aanbieden en volgen en je niet afhankelijk bent van weersomstandigheden. Met de ontwikkeling van eigen apps en het onderzoek binnen projecten zoals "VR4evr", blijft Visio werken aan een toekomst waarin VR een vaste plek krijgt in de ondersteuning van mensen met een visuele beperking. Wil je zelf ervaren hoe het is om te leven met een oogaandoening? Bezoek dan een van onze Revalidatie & Advies-locaties en ontdek wat VR voor jou of je cliënt kan betekenen.
Over de auteur
Mark Lanting is manager preventie & selfcare bij Koninklijke Visio. Samen met het Revalidatie & Advies team van Visio en VisioLab, het team van experts bij Koninklijke Visio dat zich bezig houdt met ondersteunende technologie en innovatie, werkt hij aan “de zorg van de toekomst”, waarbij de juiste vorm van zorg beschikbaar is voor elke hulpvraag.
