Haken en andere handwerkactiviteiten kunnen voor mensen met een visuele beperking een leuke en ontspannende manier zijn om creatief bezig te zijn. Maar hoe doe je dat als je een visuele beperking hebt? Het kan een uitdaging zijn, maar met de juiste hulpmiddelen en technieken is het zeker mogelijk.
Een van de grootste uitdagingen voor mensen met een visuele beperking is dat handwerktechnieken vaak grotendeels of helemaal op de tast uitgevoerd moeten worden. Dit kan in het begin moeilijk lijken, maar iedereen met een visuele beperking kan creatieve vaardigheden op de tast leren. Melanie Spenkelink, trainer creatieve vaardigheden bij Visio Het Loo Erf geeft aan dat er verschillende technieken zijn die u kunt proberen, zoals pitriet vlechten, steenwerken, breien met een breiring en haken. Het is een kwestie van uitproberen en ontdekken wat bij uw vaardigheden en interesses past.
Melanie Spenkelink, trainer creatieve vaardigheden: “Begin met kleine stappen, oefen geduldig en ontdek hoe het werken met uw handen u kunt helpen om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en plezier te hebben.”
Vertrouwen in de tast
Uitproberen en ontdekken wat bij haar past heeft Thea Bijleveld ook gedaan. Voor Thea Bijleveld, die steeds slechter ziet, was haken een hobby die niet meer leek te lukken. Tijdens haar intensieve revalidatie bij Visio Het Loo Erf en begeleiding van therapeuten ontdekte ze dat het wél mogelijk is om creatief bezig te blijven, zelfs zonder goed zicht.
"Toen mijn zicht afnam, dacht ik dat ik niet meer zou kunnen haken", vertelt Thea. "Het voelde als een belemmering, maar dankzij de therapeuten bij Het Loo Erf leerde ik andere manieren om te werken. Ik ontdekte dat ik door de gaten in het haakwerk te voelen, toch verder kon haken. Ze gaven me het vertrouwen om het opnieuw te proberen, maar dan op de tast."
Thea begon met het haken van een omslagdoek. Al snel merkte ze dat het steeds makkelijker werd. "De eerste omslagdoek die ik maakte, was voor mij een belangrijke stap. Ik kon het, en het maakte me echt blij. Haken is verslavend, want als je eenmaal begint, wil je niet meer stoppen", zegt Thea enthousiast. "De therapeuten gaven me waardevolle tips. En die omslagdoek? Die draag ik nu met trots!”
Haken als handwerktechniek
Carlijn Blom, vaktherapeut bij Visio Het Loo Erf legt uit dat haken een uitstekende activiteit is voor mensen met een visuele beperking, zolang je een aantal aanpassingen doet. Met de juiste technieken en hulpmiddelen kan iedereen leren haken, ook zonder zicht. Er zijn een aantal hulpmiddelen en aanpassingen die het haken voor mensen met een visuele beperking gemakkelijker kunnen maken. “Zo kan u een dikkere haaknaald gebruiken. Een grover haakwerk is namelijk makkelijker te voelen en dit maakt het haken een stuk eenvoudiger. Daarnaast kunt u ook kiezen voor een variatie op de haaksteek. Door stokjes te haken en in de grote openingen te werken, creëert u een overzichtelijker werk dat u beter kunt voelen. Begin met een eenvoudig patroon, zoals een omslagdoek, en bouw het langzaam op. Uiteindelijk kun je experimenteren met ingewikkeldere patronen."
Het houdt niet op als het licht uitgaat
Thea dacht altijd dat haar creativiteit zou stoppen als het licht uitging, maar ze heeft geleerd dat het niet ophoudt. “Er zijn zoveel mogelijkheden en technieken die ik kan proberen. Ik voel me zelfverzekerder door deze nieuwe vaardigheden te ontdekken en om te weten dat ik het wel kan!"
Naast haken heeft Thea ook andere creatieve technieken geleerd, zoals boetseren, Smyrna-knopen, macramé en mozaïek. Ze vertelt: "Ik heb mijn gezin geboetseerd uit klei. Het geeft me de kans om op een andere manier creatief te zijn, en ik ben steeds nieuwsgieriger naar wat ik nog meer kan doen."
Technologie en apps voor handwerktechnieken
Apps en gesproken instructies kunnen je helpen bij het leren van handwerktechnieken. Op het Visio Kennisportaal staan diverse handwerktechnieken onder het hoofdstuk Creatief op de Tast. Dit is een handige manier om stap voor stap te leren, zonder dat u visuele hulpmiddelen nodig hebt.
Blindelings haken
Op 16 januari is er een webinar over haken: Blindelings haken. Een ervaringsdeskundige vertelt alles over het haken op de tast en geeft handige tips en tricks om het proces gemakkelijker en leuker te maken.
Ondersteuning van Visio
Bij Koninklijke Visio worden verschillende trainingen aangeboden voor creatieve hobby's, zoals handwerken. Tijdens de trainingen wordt praktische ervaring opgedaan, samen met andere mensen die ook interesse hebben in handwerken. Daarnaast geeft Visio advies en uitleg over bijvoorbeeld hulpmiddelen. Neem contact op met uw locatie om te achterhalen welke mogelijkheden er zijn.
Melanie geeft tot slot nog aan dat het belangrijk is om geduldig te zijn. "Neem de tijd om met de techniek vertrouwd te raken. Het is oké om fouten te maken, want dat hoort bij het leerproces. Uiteindelijk gaat het erom dat je plezier hebt in het maken, niet om het perfecte resultaat."