In de Week van de Toegankelijkheid spreken we met Marcel Oosterveer. Hij is burgemeester van gemeente Waalre en heeft een visuele beperking. Zijn verhaal zit vol met veerkracht en doorzettingsvermogen, waarbij hij duidelijk maakt dat een beperking je niet hoeft te beperken. “Door te zitten op de plek waar ik zit, maak ik het verschil!”
Een onverwachte wending
Marcel verloor in 2018 een groot deel van zijn zicht. "Ik reed van mijn werk naar huis en ineens zag ik de weg niet meer. Vanaf dat moment veranderde alles," vertelt hij. Wat volgde, was een periode van aanpassing en acceptatie. “Eerst wilde ik er niets van weten. Ik was toen wethouder in gemeente Eindhoven en wilde gewoon doorgaan zoals ik altijd had gedaan."
In 2020 verloor Marcel zijn zicht bijna helemaal en moest hij zich overgeven aan de realiteit. “Dat zit in hele kleine dingen. Ik kon de tandpasta bijvoorbeeld niet meer zelf op mijn tandenborstel doen.” Revalidatie was dan ook een onvermijdelijke volgende stap. "Koninklijke Visio heeft maatwerk geleverd. Ze hebben me niet alleen praktisch geholpen met dingen als het gebruik van een stok, maar ook de psychische begeleiding was er. Zo heb ik mijn beperking leren accepteren en een soort rust gevonden. Daar ben ik hen eeuwig dankbaar voor." Aldus Marcel.
Zijn beperking als kracht
Toen Marcel burgemeester van Waalre werd, kende hij de gemeente al goed omdat hij er gewoond heeft. Het is echter niet vanzelfsprekend dat je als bestuurder met een beperking op die plek komt, vertelt Marcel. “We zeggen allemaal dat we inclusief zijn, maar als we kijken naar het aantal bestuurders met een beperking, dan zijn dat er maar weinig.” Die constatering maakt hem verdrietig. Maar Marcel laat zien dat zijn beperking juist een kracht is. "Ik heb eigenschappen ontwikkeld omdat ik mijn zicht kwijt ben. Ik hoor intonaties of kleine geluiden, zoals het klikken met een pen, waar anderen misschien overheen luisteren. Daardoor merk ik vaak dat er iets anders speelt bij mensen dan hetgeen ze zeggen. Het stelt me in staat om op een dieper niveau met ze te communiceren." Marcel krijgt dit ook terug van burgers uit Waalre. Zij voelen zich gehoord. En laat dat nou net een ontzettend belangrijke eigenschap voor een burgemeester zijn.
Een toegankelijke werkplek
Voor Marcel is het essentieel dat een werkplek toegankelijk is voor iedereen. “En dan bedoel ik niet een aangepaste werkplek. Want als je één werkplek aanpast voor iemand, dan kan de rest overal zitten en die persoon alleen op die plek. Dan maak je die persoon dus juist anders en dan ben je juist niet inclusief,” legt Marcel uit. Maar er zijn ook kleine aanpassingen die een werkplek toegankelijk maken. Zo zitten er op het koffiezetapparaat bij de gemeente Waalre voelbare dopjes op het touchscreen. “Ik kan het schermpje niet zien, dus ik weet als ik links van het dopje druk, ik mijn koffie krijg. Die kleine dingen geven mij vrijheid en zelfstandigheid!”
Voor zijn collega’s was het in het begin spannend, maar inmiddels is het dagelijkse routine. "Alleen de voorbereiding van teksten kost wat meer tijd, dat moet ik echt even visualiseren. Maar dat weet iedereen. Het belangrijkste is dat mijn omgeving bereid is mee te bewegen. Inmiddels is het gewoon de standaard.” Collega’s kunnen het volgens Marcel, vaak door onwetendheid, wel eens lastig vinden om samen te gaan werken. Als ze eenmaal merken dat een beperking wel om aanpassing vraagt, maar dat het reuze meevalt, dan gaat de samenwerking eigenlijk vanzelf. Meer bekendheid over bepaalde beperkingen zal inclusie dan ook enorm bevorderen.
Een boodschap voor werkgevers
Aan werkgevers wil Marcel vooral meegeven dat werknemers met een beperking vaak loyale en waardevolle medewerkers zijn. "De eerste investering die je doet in aanpassingen, verdien je dubbel en dwars terug. Door creatieve oplossingen te vinden, creëer je een inspirerende werkomgeving. Het is belangrijk om niet alleen de grote stappen te waarderen, maar ook de kleine vooruitgangen."
Iedereen verdient een werkplek waar ze zichzelf kunnen zijn. Waar ze een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan hun organisatie, ongeacht de beperking. De boodschap van Marcel is dan ook helder: "Ik ben anders, maar ik werk gewoon.”
