Verlichting is ontzettend belangrijk voor kinderen met een visuele beperking. Het kan hen helpen om beter te zien. Veel kinderen hebben net iets meer licht nodig om goed te kunnen zien, maar tegelijkertijd kunnen ze ook snel last krijgen van fel licht. Hoe zorg je ervoor dat de verlichting precies goed is? En hoe pas je dit aan voor kinderen die meer of minder licht nodig hebben? In dit artikel geven we enkele praktische tips voor het creëren van de juiste verlichting in huis.
Wanneer spreek je van goede verlichting?
Goede verlichting betekent niet altijd veel licht. Het gaat om het juiste type licht en de juiste hoeveelheid licht, zodat een kind goed kan zien zonder last te hebben van licht. Kinderen die slechtziend zijn, kunnen soms last krijgen van te veel of te fel licht. Daarom is het slim om verlichting te gebruiken die niet direct in de ogen schijnt, maar via de muur of het plafond naar beneden komt. Dit noemen we indirecte verlichting. Zo krijgt de kamer genoeg licht, maar voorkom je dat het te fel is.
Meer gemak en minder inspanning
Goede verlichting heeft meer voordelen dan alleen dat het de zichtbaarheid vergroot. Het kan bijvoorbeeld helpen bij het verbeteren van contrastgevoeligheid. Dit betekent dat je kind makkelijker verschillen kan zien, bijvoorbeeld tussen de tekst in een boek en de achtergrond. Ook vermindert het de inspanning die je kind moet doen om een taak goed te kunnen zien. Bij minder goede verlichting moet je kind meer moeite doen om dingen te zien, wat vermoeiend kan zijn. Goed licht maakt taken makkelijker en minder vermoeiend.
Meer zelfstandig doen door goede verlichting
Een mooi voorbeeld van hoe verlichting kan helpen, is het verhaal van een jongen van 12 jaar oud, die slechter is gaan zien door retinitis pigmentosa (netvliesaandoening). Bij het VFO (Visueel Functie Onderzoek) bleek dat hij veel last had van strooilicht (een lichtstraal dat wordt gesplitst in meerdere fijne lichtstralen), maar tegelijkertijd had hij ook meer licht nodig. Het licht was in huis te fel, waardoor hij moeite had om door zijn huis te lopen zonder ergens tegenaan te stoten. Hij sloot vaak de gordijnen, maar dat zorgde ervoor dat hij zich opgesloten voelde.
Een lichtexpert van Koninklijke Visio gaf hem advies over het plaatsen van goede raambekleding, zodat de lichtniveaus beter afgestemd werden en hij toch naar buiten kon kijken. Ook werd het taaklicht aangepast, zodat hij meer details kon zien bij het maken van zijn huiswerk. Door de verlichting beter te regelen en een passend lichtniveau aan te brengen, voelde hij zich minder moe en kon hij weer meer zelfstandig doen.
Verlichting op maat voor elke behoefte
Het hangt af van de activiteit die je kind doet hoeveel licht er nodig is. Bij bijvoorbeeld lezen of knutselen, heeft je kind misschien meer licht nodig om details goed te kunnen zien. Maar voor ontspanning, zoals televisie kijken of rustig spelen, is minder licht prettig. Een handige oplossing is het gebruik van een dimmer. Hiermee kun je de sterkte van het licht aanpassen, zodat je kind altijd het juiste licht heeft, afhankelijk van wat hij of zij aan het doen is.
Praktische adviezen en tips
Het juiste type en de juiste hoeveelheid licht kunnen het verschil maken tussen goed kunnen zien en vermoeid raken door te veel of te weinig licht. Er zijn verschillende manieren om verlichting in huis te optimaliseren, zoals het gebruik van dimmers, indirecte verlichting en speciale raambekleding.
Visio speelt een belangrijke rol in het adviseren van ouders over de juiste verlichting voor kinderen met een visuele beperking. We geven vaak praktische tips over hoe je de verlichting in huis kunt aanpassen. Voor kinderen gaat dit meestal over het verminderen van lichthinder (overlast die wordt veroorzaakt door kunstlicht). Soms zijn kleine aanpassingen al genoeg. Maar in sommige gevallen is meer licht nodig of moeten de lichtniveaus beter afgestemd worden. Visio kan bijvoorbeeld ook adviseren over het gebruik van speciale folie voor ramen, die minder fel licht doorlaat, zodat je kind geen last heeft van direct zonlicht.
Wilt u de verlichting in uw huis afstemmen op de behoeften van uw kind? Meer informatie of voor advies, ga naar www.visio.org of neem direct contact op met de dichtstbijzijnde locatie, de aob-er van uw kind of jullie zorgprofessional bij Visio.
Website Visio: Verlichting en contrast
Visio Kennisportaal: Licht, verlichting en inrichting