Actrice, theatermaker en zangeres Aysegül Karaca schreeuwt na twee weken bij Het Loo Erf al van de daken dat ze weg vrij wil pleiten voor mensen met een visuele beperking. Haar trajectbegeleider Esther Jager-Broekman is sceptisch, maar toch weet Aysegül haar al snel te overtuigen van haar wilskracht. “Ze is echt een inspiratiebron.”
Sceptisch over missie Aysegül
“Wat ben jij van plan? Je hebt het hoog in de bol”, denkt Esther wanneer Aysegül haar missie voor het eerst verkondigt. Ze verwacht dat de actrice tot inkeer komt wanneer ze ziet hoe zwaar het revalidatietraject is. “Je bent hier nog maar net, ga eerst maar even beginnen aan de intensieve revalidatie want dat vraagt al genoeg energie”, zegt de trajectbegeleider tegen haar. “Maar no way. Zij kwam niet tot inkeer.”
Op het moment dat er een filmploeg voor Esthers neus staat om een documentaire te maken over het revalidatietraject van de theatermaker, weet ze dat Aysegül echt serieus is. Hoewel Esther het spannend vindt om voor de camera te staan, twijfelt ze niet om mee te werken aan de documentaire. “Ik heb niet eens nagedacht, ik zei meteen ja.”
Revalidanten worden teleurgesteld door te hoge verwachtingen
Esthers terughoudendheid over Aysegüls missie komt voort uit praktijkervaring. “Ik zie vaak dat cliënten hier komen met te hoge verwachtingen. Ze denken een aantal dingen te leren om er daarna weer tegenaan te kunnen.” Dat valt in de praktijk regelmatig tegen, volgens Esther. “Het gaat vaker over afscheid nemen van je rijbewijs of je werk niet meer kunnen doen.”
Cliënt heeft de regie
Aysegül daarentegen, wil júist gas terugnemen. “Zij kwam hier bij het Loo Erf en hoorde dat veel mensen thuis alleen maar op de bank zaten. Terwijl zij overwerkt was en moest leren hoe ze anders met haar beperking om kon gaan om zichzelf overeind te houden.”
Toch ziet de actrice er wel als een berg tegenop om te beginnen aan het traject. “Daarin was zij wel een uitzondering. Vaak verlangen mensen hier zo naar dat ze niet kunnen wachten om te beginnen. Ze zitten in zak en as en durven soms niet eens in hun eigen buurt een ommetje te maken. Aysegül deed al heel erg veel en was bang dat ze minder zou mogen.”
Maar dingen verbieden, dat is helemaal niet de insteek van intensieve revalidatie. “We vinden het belangrijk om de regie juist bij de cliënt te houden. We zullen nooit zeggen dat je iets niet meer mag. Samen zoeken we naar mogelijkheden waarop dingen voor jou nog wel haalbaar zijn."
“Aysegül is echt een inspiratiebron”
Esther noemt Aysegül regelmatig als voorbeeld wanneer revalidanten zich druk maken over hun toekomstperspectief. “Ze vragen me dan: “Kan ik ooit wel weer werken? Zijn er slechtziende mensen met een leuke baan?” Aysegül is het levende voorbeeld dat er zeker nog heel veel mogelijk is, ondanks een visuele beperking.”
Revalidanten vragen regelmatig advies aan Aysegül. De actrice is volgens Esther altijd bereid om berichten te beantwoorden of soms zelfs af te spreken met mensen. “Dat vind ik heel bijzonder aan haar. Ze is daarin een echte inspiratiebron.”
“Ik hoop dat deze documentaire bijdraagt aan een inclusieve samenleving”
Esther wil het belang van de missie van Aysegül om de samenleving inclusiever te maken nogmaals benadrukken. “Als je een beperking hebt, sta je 10-0 achter in onze maatschappij. Ik hoop dat deze documentaire mensen bewust maakt van hoeveel er wél nog kan met een visuele beperking.”
Documentaire van Aysegül
Aysegül’s verhaal is op woensdag 6 september op 20.30 uur te zien op NPO2 met KRO-NCRV 2Doc: Dit is hoe ik het zie. De documentaire is daarna terug te kijken op de site van 2Doc.
