Dit artikel is gepubliceerd in het magazine De Transformatie van VGN.
"Meedoen mogelijk maken" is het credo van de Koninklijke Visio. Waar het vroeger vooral ging om zorg en het behalen van een diploma, ondersteunt Visio steeds meer bij het actief meedoen aan de maatschappij. Het vinden van een baan is daar onderdeel van. Judith Wijnen, projectleider Expeditie ToP: “Werken is heel belangrijk, want dat zorgt voor zelfstandigheid en eigenwaarde. Daarnaast is de maatschappelijke context veranderd. Per 1 januari 2015 is de Participatiewet ingegaan en daarmee is de drempel voor een uitkering sterk verhoogd. Het vinden van werk is belangrijker is dan ooit.”
Positief uitgangspunt
Visio wil jongeren al vanaf de middelbare school ondersteunen bij het vinden van een baan. Judith werd gevraagd om hier een project voor te ontwikkelen. Haar uitgangspunt: niet het probleem en de beperking staan centraal, maar juist het positieve, de talenten van de mensen met een visuele beperking die succesvol aan het werk zijn. In Expeditie ToP gaan drie teams van tien leerlingen aan de slag. Eén team bestaat uit leerlingen van het praktijkonderwijs en vmbo laag, de tweede groep komt uit het vmbo-t, havo en vwo en de derde zijn mbo’ers, hbo’ers en universitair geschoolden. De leerlingen krijgen elk een persoonlijke begeleider in de persoon van een Visio-professional en gaan als een tandem op bezoek bij iemand met een visuele beperking die werkt. Ze interviewen deze persoon en halen zijn levensverhaal op. Hoe heeft hij succes gekregen, waar liep hij tegenaan? Het gaat om mensen in allerlei branches en functies: topmanagement, gemeenten, een bouwbedrijf, universiteit, juristen, administratief ondersteuners, onderwijs en zelfstandig ondernemers.Sollicitatietraining
De leerlingen werken volgens de methodiek discover, dream, design, deliver. Ze gaan eerst onderzoeken tijdens de interviews. Aan de hand daarvan ontdekken ze wat knelpunten en succesfactoren zijn. Vervolgens wisselen ze verhalen uit, met als doel de elementen te vinden die hen kunnen helpen op weg naar een succesvolle toekomst. Ze maken een plan waarin ze hun doel beschrijven en wie en wat ze daarvoor nodig hebben. “Dan gaan ze het plan uitvoeren door op zoek te gaan naar een bijbaantje, stage of baan”, zegt Judith. “Om dat doel te bereiken krijgen de leerlingen opdrachten van hun begeleider, zoals het maken van hun CV en het volgen van een sollicitatietraining.”Een project met drie lagen
Het project heeft drie lagen: ten eerste krijgen de leerlingen hulp bij het vinden van werk. Ten tweede trekken de professionals van Visio lessen uit de verhalen. Welke elementen uit de levensverhalen kan Visio gebruiken om haar expertise aan te passen om leerlingen klaar te stomen voor hun professionele toekomst? Er zijn professionals in diverse disciplines bij betrokken, van onderwijsmensen tot revalidatiemedewerkers. Tot slot heeft het project een wetenschappelijke laag. De faculteit Pedagogische Wetenschappen van de VU Amsterdam onderzoekt de verhalen om daarin verbanden te vinden: welke persoonlijke factoren en welke externe factoren zijn succesvol voor het vinden van werk? Aan de hand daarvan wil Visio een programma ontwikkelen waarmee ze alle leerlingen straks beter kan helpen.Bewustwording bij werkgevers
Ook werkgevers maken deel uit van het onderzoek en worden geïnterviewd, om te ontdekken hoe zij erin zijn geslaagd om mensen met een visuele beperking succesvol in te laten stromen. “Werkgevers weten vaak niet dat het niet moeilijk hoeft te zijn om iemand met een visuele beperking in dienst te nemen”, zegt Judith. “Volgend jaar willen we daarom een campagne opzetten waarmee we verdere bewustwording willen creëren. Tot slot interviewen we ook de ouders, om te kijken hoe zij de weg naar werk beïnvloeden.” Expeditie ToP duurt twee jaar. De eerste groep rondt het project in juni af en volgend jaar gaan weer dertig leerlingen van start.Inspirerende verhalen
Marjan de Ruiter, ambulant onderwijskundig begeleider bij Visio, is één van de drie teamcaptains. Ze bezocht samen met leerling Alwin een medewerker van de provincie Friesland. “De medewerker vertelde hoe belangrijk het is dat je lef toont en kansen pakt”, zegt Marjan. “Inspirerend voor Alwin en zelf leerde ik er ook van. Deze jongen vertelde ons bijvoorbeeld dat hij op school soms meer zelf had willen doen. Dat maakte mij er bewust van dat we soms nog teveel invullen voor onze cliënten. Wat de cliënt wil en waar hij behoefte aan heeft, daar gaat het om. Ik denk dat dat voor de leerlingen één van de belangrijkste lessen van dit project is. Ze worden zich meer bewust van wie ze zijn en wat ze kunnen doen om hun positie op de arbeidsmarkt sterker te maken.”
Dit is Expeditie ToP
- Dertig leerlingen met een visuele beperking gaan aan de slag met het vinden van werk, onder andere door de levensverhalen van werkenden met dezelfde beperking op te halen.
- Bij het project zijn cliënten, professionals van Visio, werkenden met een visuele beperking, werkgevers, ouders en de VU Amsterdam betrokken.
- Het project is wetenschappelijk onderbouwd en de resultaten worden door de VU Amsterdam gebruikt om Visio te adviseren over het ontwikkelen van passende programma’s op het gebied van de aansluiting van school naar werk.
Reacties