Vakmanschap samenspel tussen cliënten en vakmensen

"Mijn naam is Peter Verstraten. En ik ben binnen Koninklijke Visio directeur van het domein dat KEI heet. KEI staat voor Kennis, Expertise en Innovatie. Binnen dit domein  onderscheiden wij drie teams die dat werk uitvoeren. Eén team heet “Ontwikkeling en Innovatie” en een team dat “de Academie” heet, waarbij we opleidingen en kennisoverdracht organiseren. En we hebben ook een team dat “International” heet die een beetje van de opleidingskant en een beetje van de projectontwikkelkant in zich heeft. De internationale projecten worden vooral wegzet in andere landen. Het accent ligt op landen, die het wat slechter hebben dan wij. 

 

De inzet van het domein KEI binnen Visio is er vooral voor om te zorgen dat de kennis, zowel de ivoren torenkennis als de praktijkervaring van de medewerkers, voortdurend zo hoog mogelijk is en blijft. We werken er voordurend aan om kennis te “upgraden”. Of nog niet bestaande kennis te ontwikkelen en in de praktijk uit te proberen, te toetsen en het effect aan te tonen. Daarvoor hanteren wij een ladder, die de effectladder wordt genoemd. Die ladder begint bij de kennis, de ervaring en expertise van mensen in het praktische werk. De eerste stap die we zetten is om die kennis, ervaring en expertise goed op te schrijven. Bij een trapje hoger op de ladder ga je kijken naar de literatuur die er bestaat. Is deze manier van werken op andere plekken ook al eens onderzocht en bekeken? En als het daar werkt, zou het dan ook bij ons kunnen werken? Nou, om dit laatste weer in beeld te brengen moet je verder onderzoek gaan doen. En de bovenste trap op de ladder is die van wetenschappelijk onderzoek, waarmee we dan echt aan willen tonen dat iets bewezen effectief is. 

 

Enerzijds is dat van belang voor onze financiers, want die vragen dat. We worden geacht te doen wat het beste werkt. Dat is heel logisch, maar we doen dit natuurlijk vooral ten behoeve van cliënten. Dus je moet ook echt kijken naar de kant van cliënten: Wat levert het hen op? Welke waarde heeft het voor hen wat betreft kwaliteit van leven of in allerlei praktische vaardigheden? 

 

Een mooi voorbeeld om uit te leggen hoe het bij Visio werkt wat betreft het upgraden, het beter en sterker maken van onze kennis, is het onderwerp echolokalisatie. Bij echolokalisatie gaat het om het slim gebruiken van de weerkaatsing van geluid, zodat mensen zelf kunnen inschatten: “O, ik ben hier!” of “Daar komt een boom aan en ik moet opletten dat ik daar niet tegen op bots”. Het idee is ooit ontstaan vanuit de praktijk van blinde mensen, die zelf die ervaringen al hadden. Dan is er gelukkig iemand geweest die dat heeft opgeschreven en een aanzet heeft gegeven om dat verder te ontwikkelen. In dit geval de blinde Amerikaanse psycholoog Dan Kisch. Visio heeft Kisch zo’n 15 jaar geleden al leren kennen. En de kennis van Dan Kisch hebben we ook voor onszelf willen vastleggen en opschrijven. Deze man is naar Nederland gehaald en Visio-medewerkers/mobiliteittrainers zijn door Dan Kisch geschoold in echolokalisatie. Een volgende stap is dat we een opleidingsprogramma hebben geschreven, zodat onze professionals goed in staat zijn om blinde mensen echolokalisatie als vaardigheid aan te leren. Bij het schrijven van die opleiding zijn ook blinde mensen zelf betrokken geweest. En dat geldt ook voor de volgende stap. 

 

Inmiddels weten we net een paar weken, dat we subsidie kunnen krijgen om wetenschappelijk onderzoek te doen naar het effect van echolokalisatie. En we gaan kijken wat het uiteindelijke effect is op het dagelijkse leven en op de kwaliteit van leven. Maar we kijken ook op geluidsniveau, op akoestisch niveau: wat zijn nu precies de elementen waardoor iemand zich beter kan oriënteren? Is dat afhankelijk van de toonhoogte, van een bepaalde afstand, zijn dat frequenties? Die technische dingen helpen ons straks weer om de professionals te leren: “Je moet vooral op dat stukje letten” of “We hebben gemerkt uit onderzoek dat het juist die dingen zijn die de doorslag geven”. Deze kennis zetten we in om zo goed mogelijk, met zoveel mogelijk vakmanschap echolokalisatie aan te kunnen leren. 

 

Als je de verbinding weet te maken tussen dat wat er wel of niet bewezen is, en dat integreert met je eigen ervaring en vaardigheden en je eigen houding naar cliënten toe, dan ben je een echte vakman."

> beluister het blog van Peter Verstraten
 

Deze column is een aanvulling op verhaal in het Visio Jaarmagazine 2013 met als thema "vakmanschap”. Het Jaarmagazine belicht de verschillende aspecten van vakmanschap in de dagelijkse praktijk.