In Nederland wonen ongeveer 350.000 slechtziende en blinde mensen. Dit aantal neemt de komende jaren toe, onder meer doordat mensen ouder worden. Van hen wordt verwacht dat zij minder afhankelijk zijn van zorg, langer thuis blijven wonen en zelfstandig functioneren. De inrichting van de openbare ruimte is hierop nog niet aangepast. Goed nieuws: naar verwachting stelt de ratificatie van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap nieuwe eisen aan de toegankelijkheid.
Geleidelijnen
Wellicht is de eerste associatie de welbekende geleidelijn. Dit is een hulpmiddel dat vooral moet worden toegepast bij OV-situaties, routes naar publiek belangrijke functies en risicovolle situaties. Slechtziende en blinde mensen volgen de lijn. De ribbels maken de lijn voelbaar. De witte kleur beoogt een zodanig contrastverschil met de omliggende bestrating te geven, dat ook met geringe visuele vermogens de lijn zo zichtbaar mogelijk is.Natuurlijke gidslijnen
Er zijn meer mogelijkheden om ontwerpen toegankelijk te maken. Natuurlijke gidslijnen zijn elementen die kunnen dienen als routegeleiding, mits ononderbroken en vrij van obstakels. Bijvoorbeeld een trottoirband, gevellijn of grasrand. Ook inrichtingselementen als bankjes en bloembakken maken hier deel van uit. Zowel kostentechnisch als esthetisch biedt dit voordelen. Een aansluitende, toegankelijke en veilige route kan bestaan uit een samenstelling van genoemde mogelijkheden.Shared Space
We zien steeds vaker stedelijk ontwerpen volgens Shared Space. Hierbij wordt de weggebruiker door de wijze van inrichting bewust gemaakt van menselijke activiteiten. Uit onderzoek van Koninklijke Visio is gebleken dat gebieden die op basis van dit concept zijn vormgegeven voor mensen met een visuele beperking minder toegankelijk zijn dan conventioneel ingerichte omgevingen. Het ontbreken van gebruikelijke structuur (bijvoorbeeld van trottoirbanden en oversteekplaatsen) kan voor hen tot problemen leiden.Aanknopingspunten
De uitgangspunten van Shared Space lijken lastig te verenigen met de eisen die voor slechtziende en blinde mensen worden gesteld. De uitdaging voor ontwerpers is om voor deze groep essentiële elementen op te nemen in het ontwerp, zonder het Shared Space-concept geweld aan te doen. Voor ontwerpers is er een gids samengesteld met aandachtspunten.Toepassing van deze informatie en richtlijnen vanaf de beginfase van het plannings- en ontwerpproces leidt ertoe dat toekomstige Shared Space-gebieden ook voor mensen met een visuele beperking toegankelijke ruimtes zijn. Lees meer over Shared Space en download de gids.Combinatie
Aanpassingen in een ontwerp zijn ook vrijwel altijd een verbetering voor normaalziende mensen. Dit geldt niet voor geleidelijnen; de ribbels vormen een ergerlijke hindernis voor rollator- en rolstoelgebruikers. De toepassing van natuurlijke gidslijnen op een consistente manier biedt veelal verbeterde herkenbaarheid van de route en oriëntatie bij gevaarlijke punten.Wat kan VZoT voor u betekenen?
Visio Zicht op Toegankelijkheid is dé partner als het gaat om het realiseren van openbare ruimte die voor alle gebruikers toegankelijk is. Onze specialisatie is het benutten van de visuele aspecten die toegankelijkheid bevorderen. Wij hebben onze expertise opgedaan in de gezondheidszorg, waar goede toegankelijkheid noodzaak is.Dat de openbare sector toegankelijk moet zijn voor iedereen, wordt ondersteund door het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. Faalkosten in projecten worden beperkt door vroegtijdige samenwerking (vanaf het Plan van Eisen). En als het project al in een gevorderde fase is, kunnen wij een toetsing op toegankelijkheid bieden. Wij brengen dan de resterende kansen in kaart om de toegankelijkheid te optimaliseren.
Uit: Vakblad Stedelijk Interieur nummer 4, 2015. Ingezonden stuk.
Auteur: Janneke Leenman, manager Visio Zicht op Toegankelijkheid.
Reacties